Peter Pauwels

Peter Pauwels (ook wel Petrus Paulsen) (1715, Ubach - 15 oktober 1771, Herzogenrath) is een wever uit Ubach en vermeend Bokkenrijder. Hij is een van de eerste veroordeelden in de derde vervolgingsperiode van Overmaas.

Persoonlijk leven

Op 14 december 1715 wordt Peter Pauwels gedoopt als zoon van Godefridus (Paulsen?) en Elisabetha Mannens. In documenten uit die tijd ontdekken we dat er in Ubach een echtpaar was genaamd Godefridus Paulsen en Elisabeth Mannens die samen minstens zes kinderen hadden: Cornelia Paulsen (18 februari 1701 - ?), Margaretha Paulsen (19 oktober 1702 - ?), Martinus Paulsen (14 december 1703), Severinus Paulsen (20 augustus 1709 - 23 april 1731), Mathias Paulsen (19 december 1712) en Petrus Pauwels (14 december 1715). Op basis van de geboortedatum, de ouders en de echtgenote (zie verderop) kunnen we bepalen dat dit dezelfde Peter Pauwels is, maar deze bron vermeldt 1763 als zijn overlijdensjaar. 

Peter is wever van beroep; iemand duidde hem aan als "zijnde Peter Pauwels doende op zijn zolder bezig aan het werpen van het garn voor te weven". Hij wordt beschreven als een man met grijs haar.

Op 15 oktober 1736, precies 35 jaar voor zijn overlijden, trouwt de 20-jarige Peter Pauwels met de 21-jarige Sophia Ploum (1715 - 28 mei 1796, Ubach). Ze wonen vermoedelijk eerst een paar jaar ergens anders en gaan dan weer samen in Ubach wonen. Ze krijgen minstens vijf kinderen: Godfried Pauwels (? - c. 1772), Maria Elisabeth Pauwels (1745 - 1808), Johannes Josephus Paulsen (1749 - ?), Johannes Wilhelmus Paulsen (1756 - ?) en Maria Theresia Pauels (1760 - ?). Godfried Pauwels is ook als Bokkenrijder veroordeeld, later dan zijn vader, maar van zijn proces is niks meer bewaard gebleven. Een andere bron vermeldt Godfried niet als kind van Peter Pauwels, maar wel ene Maria Gertrudis.

Maria Theresia Pauels trouwt later met ene Joannes Reinarts, mogelijk familie van de veroordeelde Bokkenrijder Gabriël Reinarts.

Proces

Achteraf, decennia later dus, wordt Peter Pauwels genoemd als medeplichtige van de bende uit de jaren veertig, maar tijdens die processen is hij nooit vervolgd. Wel wordt zijn naam tijdens de derde vervolgingsperiode genoemd, in de zomer van 1771, in een verklaring van Peter Müller; die gaf van 10 tot 13 juli een dagenlange vrijwillige verklaring waarin hij talloze mensen beschuldigt. Later noemen ook andere verdachten Peter als medeplichtige; hij wordt soms zelfs aangeduid als een van de leiders. Hij wordt gearresteerd en opgesloten in de Burg Rode te Herzogenrath. Op 1, 2 en 3 augustus wordt hij verhoord onder tortuur en uiteindelijk tot bekentenis gebracht. Op 8 augustus volgt de recollectie en later een doodvonnis. Op 15 oktober 1771 sterft Peter Pauwels aan de galg op de Beckenberg te Herzogenrath, samen met acht anderen: Joseph Keyser, Joseph Ploum, Willem Ploum, Jacob Otten, Gabriël Reinarts, Cornelis Dautsenberg, Adolf Steyns en Hendrik Steyns.